MINGGU KE LAPAN : JURNAL REFLEKSI

Salam sejahtera dan salam satu Malaysia..

Sekali lagi kita ditemukan dalam ruang jurnal refleksi minggu ke lapan. Pada minggu ini tajuk refleksi adalah berkenaan dengan drama tari Manora yang telah disampaikan oleh rakan sekelas. Pembentangan yang disampaikan cukup memberi dan menambahkan maklumat berkaitan dengan drama tari ini.

Manora dikatogorikan dalam drama tari (dance-drama). Cerita drama tari ini dipetik dari kitab- kitab Mahabrata dan mempunyai 12 buah cerita asal. Tetapi 7 buah cerita asal telah diubahsuaikan. Terdapat beberapa tujuan persembahan manora seperti untuk perubatan. Dalam perubatanterdapat unsur animism iaitu meyediakan makanan untuk makhluk halus. Manora dipercayai berasal dari Songkla, Thailand. Drama tari ini begitu popular di wilayah-wilayah selatan Thailand. Menurut Su Choon, menora wujud sejak TM400 dan berasal dari Kerajaan Legor (Selatan Siam & Utara Tanah Melayu). Kerajaan Legor hilang setelah orang-orang Utara menguasainya pada tahun 1250 namun menora masih lagi ada sehingga kini.

Berdasarkan maklumat daripada pihak pembentang hasil daripada temubual bersama seorang tokoh yang tidak asing lagi dalam drama tari di Malaysia iaitu Hj. Mohamed Tharuwat b. Hj. Ismail Bakti, menora berasal dari Narathiwat. Menora di Thailand berbeza dengan manora yang terdapat di Kelantan. Manora juga merupakan hak milik negara yang menjadi salah satu budaya kesenian masyarakat.

Menora wujud sebelum kedatangan agama Islam dan dimainkan mengikut cara Buddha di istana. Kedatangan agama Islam ke alam Melayu telah menguibah corak persembahan iaitu tidak membenarkan manora dimainkan di istana kerana mempunnyai unsur lucah dn mantera. Manora berkembang kepada rakyat jelataa dan banyak dimainkan di kuil sebagai upacara keagamaan.

Terdapat beberapa watak penting dalam persembahan manora iaitu yang di pegang oleh lelaki seperti perwira, srikandi dan tok perang atau pelawak. Manakala watak perempuan dimainkan oleh lelaki yang berambut panjang. Namun pada masa kini, watak perempuan dimainkan oleh perempuan juga. Persembahan tarian manora di Thailand ditarikan oleh wanita sahaja namun hal ini berbeza dengan tarian di Kelantan yang menggunakan penari lelaki dan wanita.

ALAT MUZIK MANORA

Persembahan menora dilakukan pada waktu malam iaitu pada bermula pada pukul 8.00 malam sehingga pagi subuh bergantung dengan cerita yang hendak disampaikan. Pemimpin muzik menora perlu mengadakan persembahan sebelum menora dimainkan. Ketua akan menbacakan mentera dan menyembah mahkota tinggi iaitu cha-da bagi mengelak daripada sebarang ganguan. Setelah selesai, ketua akan membuat persembahan lagu pembukaan.

Geduk

Alat muzik manora terdiri daripada Geduk, sepasang Canang, 1 Pi Nai, 2 Gedombak, 1 Cerek dan 1 Kesi. Geduk merupakan alat membranophones dan gendang yang berbentuk barrel. Dibuat daripada blok kayu keras dan berukuran 12" panjang dan 10 lebar”. Panjang garisan pusat dan lilitnya pada bahagian kulit ialah 31" dan 33" lilitan pada pertengahan badan. Dilitupi dengan kulit kerbau yang direntang dengan cekangnya. Pengetuk kayu digunakan untuk mengetuk geduk.

Gambar 1: Geduk

Canang

Canang merupakan sejenis alat muzik dalam keluarga gong yang berukuran kecil. Berperanan sebagai alat 'penanda masa' (time marker) dalam ensemble paluan tradisional yang terdapat di Kelantan. Dalam konteks persembahan yang berhubung dengan teater tradisional ia disertakan secara berpasangan iaitu Canang 'ibu' dan 'anak'.

Gambar 2: Canang

Gedombak

Gedombak merupakan alat membranophone. lanya sejenis gendang berbentuk labu. Kulit kambing digunakan untuk menutupi gendang ini. Panjang alat ini adalah 13 inci dan lilitan kulitnya ialah 37 inci. Bunyinya dikawal dengan cara menekapkan tapak tangan pada permukaan yang kosong. Gedombak akan diletak melintang semasa memainkannya dan peranan gedombak adalah sebagai alat muzik pembantu.

Gambar 3: Gedombak

Kesi

Kesi merupakan alat idiophones yang memainkan peranan penting di dalam permainan Menora. Alat ini merupakan identiti muzik Thailand. Ianya berbentuk piring yang berbonjol, tebal dan berat. Dimainkan secara pasangan dan bunyinya jelas dan berdering. Kesi diperbuat daripada tembaga dan berfungsi sebagai rentak.

Gambar 4: Cerek

Cerek

Cerek adalahsejenis alat idiophones yang diperbuat dari buluh kering. Panjangnya lebih kurang 14 inci dan 1 ½ inci lebar manakala tebalnya 1 ½ inci. Ia dimainkan secara pasangan dan bentuk bunyinya bergantung pada tebal atau nipisnya cerek itu.

Gambar 5: Cerek

Pi Nai

Pi Nai merupakan alat aerophones yang diperbuat dari kayu yang halus uratnya. Ia berbentuk bulat dan mempunyai kepanjangan 14 inci. Bahagian tengah alat ini agak berbonjol sedikit dan mempunyai 6 lubang. Bahagian atas terdapat lubang reed yang mempunyai tiub keluli berukuran 2 inci dan daun-daun mengkuang yang kering diselitkan ke dalam tiub itu. Bagi memainkan alat ini, pemain haruslah pandai mengawal nafasnya. Peranan Pi Nai di dalam Menora adalah sebagai melodi.

Gambar 6: Pi Nai

video Manora